Ród Czartoryskich wywodzi się z miejscowości Czartorysk (dziś na Białorusi) i zaliczany jest do najstarszych rodów litewskich. Już za czasów Władysława Warneńczyka otrzymali oni potwierdzenia szlachectwa i wywód genealogiczny potwierdzający pochodzenie od Giedymina. To sprawia, że herb rodowy jest tożsamy z herbem litwy i przedstawia Pogoń, czyli jeźdźca na koniu. Czartoryscy w opisywanych czasach nic wspólnego z Krakowem nie mieli, jednak następne wieki sprawiły, że Kraków stał się miejscem, z którego promieniowała chwała tego rodu.
Było w tym niemało przypadku. Na początku XIX wieku rozpocząto niszczenie Murów Obronnych, zasypywanie fosy i tworzenie Plant. Z procesu zniszczenia ocalono jedynie skrawki, w tym Bramę Floriańską, baszty ciesielską, Stolarską i Pasamoników oraz Arsenał Miejski. I właśnie sprawa arsenału sprawiła, że ród na dobre zawitał w Krakowie. Nie zniszczony budynek zakupuje Władysław Czartoryski oraz dokupuje fragment byłego klasztoru pijarów oraz pobliską kamienicę. Trzy budynki łączy przewiązkami i tak tworzy jeden kompleks stanowiący Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie. Muzeum to, będące jedną z największych placówek muzealnych w Polsce, już na dobre wpisało się w krajobraz Krakowa, a obecna w zbiorach 'Dama z łasiczką' oraz 'Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem' żelaznymi punktami przy zwiedzaniu miasta.
Miejska związane z rodem Czartoryskich w Krakowie:
• Arsenał miejski oraz przylegające kamienice - Muzeum Książąt Czartoryskich
• Brama Floriańska - kaplica Czartoryskich
• Hotel Polski - hotel utrzymywany przez ród
• Biblioteka Czartoryskich
• Kaplica Czarotyskich w Katedrze Wawelskiej
• Galeria Malarstwa Polskiego i Rzeźby w Sukiennicach - obrazy Jana Piotra Norblina ukazującą rodzinę Czartoryskich
Literatura:
•
Rody szlacheckie związane z Krakowem:
Bonerowie
• Braniccy
• Czapscy
• Czartoryscy
• Lubomirscy
• Myszkowscy
• Odrowążowie
• Potoccy
• Wodziccy
• Zebrzydowscy